Manuel Montano - Miguelanxo Prado (+13, +103 IQ)

Manuel Montano
El manantial de la noche
"Gecenin Kaynağı"
Miguelanxo Prado & Fernando Luna

Türkçe yayınlanmış tek Prado "Trazo de Tiza" (Okyanusta Beyaz Bir Nokta) sansür bantlı da olsa, sanatçıyı tanımak için önemli bir fırsat olmuştu.

[ Bkz: Prado'ya Sansür! ]

Biraz sıkıntılı olan bu işi, orijinal İspanyolca ve Fransızca, İngilizce çevirilerle, ama İspanyolca asıl metne sadık kalmaya çalışarak yaptım. Bu arada İngilizce metindeki bir-iki komik çeviri hatası, 'demek onlarda da oluyormuş' diye düşünmeme neden oldu ('makina'yı bilgisayar olarak çevirmiş, halbuki ortada bilgisayar falan yok, bilmeye de gerek yok, masada daktilo duruyorken, bu epey güldürdü, -böyle hatayı düşmanıma bile dilemem).

Umarım ben de benzeri saçmalıklar yapmamışımdır da, bir şeye benzemiştir. 

[ MONTANO ]
(*Linkler tam kitap dosyası olarak değiştirilmiştir)

Kitabın adı ve çevirmiş olduğum bu ilk hikâyesi olan "Gecenin Kaynağı"nı beğenirseniz, diğer bölümlere devam etmeyi düşünüyorum. Yani yorumlarınız önemli.

* Bu bloğu kurma gerekçelerimden biri, her türden bağnazlığa boğulmuş bir takım kitlesel yapılardan uzak durup, nitelikli işlerle uğraşmak ve gerçek çizgiseverlerle paylaşmaktı (Artık belki de temel gerekçe oldu). +103 IQ (Türkiye ortalaması) uyarısını, mizah ve sanat anlayış ve olgunluğundan yoksun, kaba ve itham edici yorumlar almaya başlamış olmam nedeniyle koymuş bulunuyorum. Yine bu nedenle yorumlara da denetim kısıtlaması getirmek zorunda kaldım istemeden de olsa. Yanlış anlaşılmasın, dostlar kusura bakmasın...
(Bu notu blog başlığına çıkarsan iyi mi olacak ne?)

İşler karışınca - Reiser

Hayali Arkadaş - Don Addis

Yöntem - John Trever

Aklınıza Geldi mi? - Charles M. Schulz

Enstantaneler - Dino Battaglia

"O gece çok kötü uyudu. Ertesi sabah yüzü çok yorgun ve sinirleri lime limeydi... Kiliseye gitmek için dışarı çıktı Flor de cardo (Devedikeni çiçeği)." - Fransızca orijinal Guy de Maupassant metni; Boule de Suif (Yağ tulumu, tombalak)

"Göz açıp kapayıncaya kadar, sanki bir sahne değişimi gibi, Scrooge (cimri) kendini hayaletle birlikte banliyöde, eski bir evin çatısında buldu." - Charles Dickens, A Christmas Carol.

Küçük Prens (Johan et Pirluit) 13 Türkçe

Le Sortilège de Maltrochu 
(Maltroşü'nün Büyüsü)
Senaryo ve Çizim : Peyo
Çeviri : Stoktan
13. Kitap, Dupuis - 1970

- Peyo font ve yüksek çözünürlükle yeniden düzenlendi! -

* Taklitlerinden Sakının! *

Küçük Prens (Johan et Pirlouit) dizisinin son Peyo çizimi olan bu 13. kitap, 1970 tarihli, 60 sayfalık uzunca bir hikâye. Diğer hikâyelerin çoğunda olduğundan daha da fazla bir masal üslubunda başlıyor, bir masal gibi bitiyor. Peyo için bir olgunluk çalışması ve kahramanlarımıza da bir veda demek mümkün. Yine müthiş Pirlui monologları ve çevirmen için de Şirin lisanında sıkıntılı anlar içeriyor. Bu arada Şirinceyi de sökmüş bulundum ayrıca Fransız sözlüklerinde bile Şirince kelimelerin yer aldığını öğrenmiş oldum. Tadını kaçırmamak için içeriğini fazla açmayacağım ama özellikle Pirlui'nin katkılarıyla yeniden hayat bulan gâyet bilindik tatlı bir masal teması sözkonusu.

Frankofon çizgiroman fukarası ülkemizde, çocukluğunu 1960'lar ve 70'lerde yaşamış ve çizgiromanla tanışmış herkes için Küçük Prens vazgeçilmez bir olgudur. Ortaçağ Avrupa'sında geçen, Kralın genç, cesur hizmetlisi Johan ve onun sadık yardımcısı Pirlouit'in mizahî hikâyelerinden oluşan bu diziyi fazla izah etmeye gerek yok.

Belçika'lı sanatçı Pierre Culliford "Peyo" (1928 – 1992) tarafından ilk olarak Journal Spirou'da ocak 1953, sayı 771'de "Le châtiment de Basenhau" hikâyesiyle yayınlanmaya başlanan seri, eylül 1969, sayı 1641 de 13. ve Peyo'nun çizdiği son hikâye olan "Le sortilège de Maltrochu" ile dergideki yayın hayatını tamamlamıştı.

Peyo bundan sonra, Johan et Pirlouit'nin 1958 tarihli Journal Spirou'da yayınlanan "La flûte à six trous" (sonraki adıyla; "La flûte à six schtroumpf") hikâyesinde yarattığı Schtroumpfs (İngilizce'de; Smurfs, bizde; Şirinler) denen sevimli mavi yaratıklarla elde ettiği muazzam başarıyı sürdürmenin yolunu tuttu, tâ ki 1992'de ölümüne kadar.

Johan et Pirlouit'nin Peyo'lu 13 hikâyesi, Dupuis tarafından 1954 - 1970 arasında kitaplaştırılmıştı. Peyo'nun ölümünün ardından Lombard yayınevi, Alain Maury'nin çizdiği dört adet hikâyeyi de 1994 - 2001 arasında basarak diziyi 17 kitaba yükseltmiştir.

Küçük Prens'in yayın serüveni;

1960'da Bilgi yayınları tarafından basılmaya başlanan dizi, daha sonra Bilge Şakrak'la devam etmiş, 1970 ve 80'lerde Şilliler tarafından bir kaç kez piyasaya sürülmüştür.

Türkçede yayınlanan hikâyeler, Peyo'nun çizmiş olduğu ilk oniki kitaptır. Yani son Peyo çalışması olan 13. kitap Türkçede yoktur. Konuyu açmamın nedeni de bu zaten.

Onyedi kitabın tam dökümü, Türkçe basımlardaki adları ve Peyo Şirinler'i ile ilişkileri aşağıdaki listede detaylandırdım; (Daha sonraki Lombard kitaplarının ikisinde de Şirinler var.)

01 Le Châtiment de Basenhau     Senaryo ve Çizim : Peyo, Dupuis, Ocak 1954	Dikenbaş'ın İhaneti
02 Le Maître de Roucybeuf     Senaryo ve Çizim : Peyo, Dupuis, Ocak 1954	Esrarengiz Şato
03 Le Lutin du Bois aux Roches     Senaryo ve Çizim : Peyo, Dupuis, Ocak 1956	Ormanlar Hayduduna Karşı
04 La Pierre de lune     Senaryo ve Çizim : Peyo, Dupuis, Ocak 1956	Sihirbazın Kulübesi
05 Le Serment des vikings     Senaryo ve Çizim : Peyo, Dupuis, Ocak 1957	Vikinglerin İntikamı
06 La Source des dieux     Senaryo ve Çizim : Peyo, Dupuis, Ocak 1957	Devle Karşı Karşıya
07 La Flèche noire     Senaryo ve Çizim : Peyo, Dupuis, Ocak 1959	Kara Ok
08 Le Sire de Montrésor     Senaryo ve Çizim : Peyo, Dupuis, Ocak 1960	Sarı Peçe
09 La Flûte à six schtroumpfs     Senaryo ve Çizim : Peyo, Dupuis, Ocak 1960	Sihirli Flüt
Schtroumpfs (şirinler) adının ilk geçtiği hikâye. Türkiye'deki baskının sonu 23 kare eksiktir. Bu 'yerli yorumda' Flütü şirinlere götürmek yerine, arkadaşlarımız onu denize atıp kestirmeden şatoya dönmeye karar verirler her ne hikmetse.
10 La Guerre des sept fontaines     Senaryo ve Çizim : Peyo, Dupuis, Ocak 1961	Hayaletler Şatosu
Şirinlerle küçük bir karşılaşma yaşanıyor.
11 L'Anneau des Castellac     Senaryo ve Çizim : Peyo, Dupuis, Ocak 1962	Esir Dük
12 Le Pays maudit     Senaryo ve Çizim : Peyo, Dupuis, Ocak 1964	Sihirli Ülke
Şovmenin elinde esir olan şirinle birlikte tehlikedeki şirin ülkesine gidiliyor.
13 Le Sortilège de Maltrochu     Senaryo ve Çizim : Peyo, Dupuis, Ocak 1970	Maltroşü'nün Büyüsü
Şirinler bu sayıda da varlar! Türkçesi yukarıdaki bağlantıda mevcut.
14 La Horde du corbeau     Senaryo : Yvan Delporte - Çizim : Alain Maury, Le Lombard, Ocak 1994
15 Les Troubadours de Roc-à-Pic     Senaryo : Thierry Culliford, Yvan Delporte - Çizim : Alain Maury,                                                                               Le Lombard, Ocak 1995
16 La Nuit des sorciers     Senaryo : Yvan Delporte - Çizim : Alain Maury, Le Lombard, Mayıs 1998
17 La Rose des sables     Senaryo : Luc Parthoens - Çizim : Alain Maury, Le Lombard, Mayıs 2001

"Le Dernier Chapitre" (Son Bölüm);

Johan et Pirlouit - Le Bois aux Licornes (1999)

Senaryo : Didier Convard

Çizim : André Juillard

Blake et Mortimer, Barbe Rouge, Les Pieds Nickelés, Johan et Pirlouit...

Bu iki üstad tarafından yaratılan bir nevi "saygı duruşu" diye de adlandırabileceğimiz dört kitaplık kısa dizinin sonuncusu, söz konusu kahramanlarımız için yazılmış bir son bölüm. Eski usül Resimli hikâye tarzındaki ve 'gerçek' Küçük Prens tutkunlarının yüreğini sızlatacak bu kitapta kahramanlarımız, Son Bölüm dizisinin geleneğine uygun olarak artık yaşlanmışlardır.

Şimdilik, bir gün onu da Türkçe okuyabilmek umuduyla... diyelim.