"Fatale"
Yazan :Jean-Patrick Manchette
Uyarlama :Max Cabanes, Doug Headline
Çizen :Max Cabanes
Yayıncı :Dupuis / 2014
Koleksiyon :Aire Libre
Çeviri :SToktan
1942'de Marsilya'da doğan ve 1995'te Paris'te ölen Manchette, 1970'li ve 1980'li yılların en etkili Fransız polisiye yazarlarından biri olarak kabul edilmektedir. Anglosakson noir ve hard-boiled kurgusuna olan ilgisi, ne kahramanlarını ne de yardımcı karakterlerini esirgeyen davranışçı yazımında tam olarak ifade edilmektedir. Çok sayıda yazısının (makaleler, romanlar, film ve TV senaryoları) yanı sıra yazarın romanları sinemaya ("Nada" 1974'de Claude Chabrol, “Folle à tuer” 1975'te Yves Boisset, “3 hommes à abattre” 1981'de Jacques Deray ve “Pour la peau d'un flic” 1981'de Alain Delon tarafından) ve Tardi tarafından da çizgiromanlara uyarlanmıştır, “Le Petit Bleu de la cote ouest” (Humanoïdes Associés, 2005), “La Position du tireur couché” (Futuropolis, 2010) ve “Ô dingos, ô châteaux!” (Futuropolis, 2011). Tardi 1977'de 'Fatale'in kapağını resimlemiş ve aynı zamanda romanın ilk siyah-beyaz uyarlaması üzerinde çalışmaya başlamıştı. İki üstad, zamanlarını ve enerjilerini Ekim 1978'de yayınlanan yeni 'Griffu' projesine ayırmayı tercih ederek bu çalışmaya gönüllü olarak ara vermeden önce yirmi bir pano üretildi. Tardi'nin 21 “yayınlanmamış” panosu nihayet Thierry Groensteen tarafından yazılan ve Ocak 1980'de Magic Strip tarafından yayınlanan “Tardi Monografisi”nde yayınlandı.
Manchette'in ölümünün ardından yarım kalan “La Princesse du sang” (Dupuis tarafından 2009 ve 2011'de yayınlanan iki albüm) romanında birlikte çalışmış olan Headline ve Cabanes, bu alacakaranlık masalının tamamını Antoine Blondin'in ironik sözüne atıfta bulunarak Fatale’de en iyisini ortaya koyuyor: “Bütün kadınlar ölümcüldür; onlara hayatlarımızı borçlu olarak başlarız ve sonunda çöküşümüze neden olurlar.” Dolayısıyla, okuyucular, Simenon, Chandler ve James Ellroy'un daha yakın tarihli üslubunu, ahlaksızlık, gelenek, yozlaşma ve kandaki kefaret tarafından boğulmuş bir mikrokozmosu sert bir ışık ve belirli bir sözel asiditeyle betimleme biçiminde hatırlayacaklar...
Kapağın sol yarısında, “Fatale”, son zamanların gişe rekorları kıran ikonlarından (Besson'un ‘Nikita’sı, Tarantino'nun ‘Kill Bill’i ya da ‘XIII’ destanındaki katil Irina) çok da uzak olmayan, alışılmadık kahramanının soğukkanlı ve kararlı yüzünü sergiliyor: düşük bir açıdan, kameranın görüş alanı dışında görünmeyen bir avı izleyen meraklı bakışlarıyla bu yüz, hiç şüphesiz ölümün ya da intikamın yüzü. Gerilim temasına uygun olarak, tüm geleneksel sembolik renkler mevcut: Masque'ın efsanevi baskılarına yakışır şekilde sarı ve siyah, biraz fantastik olmanın ötesinde yeşilimsi bir parıltı ve rıhtım ya da depoları çağrıştıran bir fon. Hepsinden önemlisi, bir
zincire asılı ağır, metal bir kanca katilin yüzüne paralel uzanıyor, yani cellat ile silah veya potansiyel işkence arasındaki ilişki gelecekteki kurbanlar için iyiye işaret değil! Başka bir serinin (“Fatale”, Sean Philips ve Ed Brubaker; 2012, Delcourt) üstlendiği başlığa göre, bu görsel okuyuculara belirsiz bir karışımı duyuruyor: ölümcül kadının romantik ve sinematik arketipi ile ölümün kaçınılmaz ağırlığı arasında, bu anti-kahramanın kaderi ne olacak? Güç ve boyun eğmenin, ittifak ve engellemenin, durgunluk ve dalgalanma etkisinin ikili sembolü olan zincir, şüphesiz ve gerçek anlamda olay örgüsünün altında yatan mekanizmaları ortaya koyuyor. Gölgeler ve siluetler, finansal dişliler ve siyasi anlaşmalar arasında herkes kaçınılmaz olarak yakalanacak: suçun, gecikmiş itirafın ve bazen (çok) hızlı bir adaletin parlayan ışığında, artık son nefesin bile yeri yoktur.
Philippe TOMBLAINE
