"Contes Défaits" Spirou Album+ #1 /1982, Spirou Spécial 81-82 /1981
Yazan, çizen: Pierre Frisano, Raymond Maric
Çeviren: SToktan
20 Haziran 2025 Cuma
Uygunsuz Masallar.
1 Haziran 2025 Pazar
Help Me Rhonda
Rhonda-1 "Help Me Rhonda"
Yazan, çizen, renklendiren: Hans van Oudenaarden (VanO)
[NL] Eppo Stripblad #2-#16 /2013
[DE] Zack-Neu #176-#179 /2014
[FR] BD Must /2014
Çeviri: SToktan
İlk olarak Eppo Stripblad dergisinde yayınlanan Rhonda, 1990'larda yine Hollandalı olan ünlü sanatçı Hanco Kolk tarafından ortaya atılan bir fikirdi. Ancak John Lennon'ın dediği gibi, hayat siz başka planlar yapmakla meşgulken başınıza gelenlerdir ve Rhonda ancak van Oudenaarden'in 2013 yılında Eppo Stripblad'da seriyi başlatmasıyla düzgün bir çıkış yapabildi.
1964 Chicago'sunda Rhonda, mafyöz eski erkek arkadaşının şiddetle geri istediği 500.000 dolarlık bir çantayla kaçmaktadır. Birkaç kıl payı kurtuluştan sonra, ortadan kaybolan film yıldızı Dana Dane'in yerine geçmesini isteyen reklamcı Edward Villafranca ile tanıştıktan sonra bir çıkış yolu bulur. Ancak işler hiçbir zaman göründüğü gibi değildir ve Rhonda çok geçmeden eskisinden daha da derine gömülür.
Klasik tuzaklarına rağmen van Oudenaarden, ilgi çekici bir suç geriliminin senaryosunu yazıp çiziyor. Hikâye açısından ne kadar yalın olsa da senaryo bunu, Rhonda için birkaç gizem ve şifreli bir arka plan ekleyerek oldukça akıllıca ele alıyor -görünüşe bakılırsa eski bir hava akrobatı olan ve korkunç bir şekilde ölmüş bir babası var. Bilgiler oldukça seyrek bir şekilde açıklanıyor ve kahramana ekstra bir gizem katmanı ekliyor.
Yine de Rhonda'yı tipik bir kötü sürtük sanmayın: seksi, cesur ve başından itibaren kişiliğini ortaya koyuyor ve zaten epeyce olgun bir karakter (kelime oyunu yapmıyorum).
Rhonda, pencereden atlarken, ayakkabılarını giyerken ya da dar pantolon ve bol bir gömlekle etrafta dolanırken, ABD'deki pek çok süper kahraman çizgi romanında yaygın olan tipik “beli kırık” yaklaşımı olmadan seksi ve şehvetli olmayı başarıyor.
Van Oudenaarden'in fırça çalışması klasik gazete sanatının mükemmel bir örneği, ancak Avrupa çizgi romanlarının akademik stilleri ile ABD çizgi romanlarının daha gevşek hareketliliğini birleştiren çok serbest ve rahat bir fırça ile çinilenmiş. -Bart Croonenborghs.
Help Me, Rhonda (The Beach Boys)
20 Mayıs 2025 Salı
4 Mayıs 2025 Pazar
Ölümcül - Cabanes, Manchette
"Fatale"
Yazan :Jean-Patrick Manchette
Uyarlama :Max Cabanes, Doug Headline
Çizen :Max Cabanes
Yayıncı :Dupuis / 2014
Koleksiyon :Aire Libre
Çeviri :SToktan
1942'de Marsilya'da doğan ve 1995'te Paris'te ölen Manchette, 1970'li ve 1980'li yılların en etkili Fransız polisiye yazarlarından biri olarak kabul edilmektedir. Anglosakson noir ve hard-boiled kurgusuna olan ilgisi, ne kahramanlarını ne de yardımcı karakterlerini esirgeyen davranışçı yazımında tam olarak ifade edilmektedir. Çok sayıda yazısının (makaleler, romanlar, film ve TV senaryoları) yanı sıra yazarın romanları sinemaya ("Nada" 1974'de Claude Chabrol, “Folle à tuer” 1975'te Yves Boisset, “3 hommes à abattre” 1981'de Jacques Deray ve “Pour la peau d'un flic” 1981'de Alain Delon tarafından) ve Tardi tarafından da çizgiromanlara uyarlanmıştır, “Le Petit Bleu de la cote ouest” (Humanoïdes Associés, 2005), “La Position du tireur couché” (Futuropolis, 2010) ve “Ô dingos, ô châteaux!” (Futuropolis, 2011). Tardi 1977'de 'Fatale'in kapağını resimlemiş ve aynı zamanda romanın ilk siyah-beyaz uyarlaması üzerinde çalışmaya başlamıştı. İki üstad, zamanlarını ve enerjilerini Ekim 1978'de yayınlanan yeni 'Griffu' projesine ayırmayı tercih ederek bu çalışmaya gönüllü olarak ara vermeden önce yirmi bir pano üretildi. Tardi'nin 21 “yayınlanmamış” panosu nihayet Thierry Groensteen tarafından yazılan ve Ocak 1980'de Magic Strip tarafından yayınlanan “Tardi Monografisi”nde yayınlandı.
Manchette'in ölümünün ardından yarım kalan “La Princesse du sang” (Dupuis tarafından 2009 ve 2011'de yayınlanan iki albüm) romanında birlikte çalışmış olan Headline ve Cabanes, bu alacakaranlık masalının tamamını Antoine Blondin'in ironik sözüne atıfta bulunarak Fatale’de en iyisini ortaya koyuyor: “Bütün kadınlar ölümcüldür; onlara hayatlarımızı borçlu olarak başlarız ve sonunda çöküşümüze neden olurlar.” Dolayısıyla, okuyucular, Simenon, Chandler ve James Ellroy'un daha yakın tarihli üslubunu, ahlaksızlık, gelenek, yozlaşma ve kandaki kefaret tarafından boğulmuş bir mikrokozmosu sert bir ışık ve belirli bir sözel asiditeyle betimleme biçiminde hatırlayacaklar...
Kapağın sol yarısında, “Fatale”, son zamanların gişe rekorları kıran ikonlarından (Besson'un ‘Nikita’sı, Tarantino'nun ‘Kill Bill’i ya da ‘XIII’ destanındaki katil Irina) çok da uzak olmayan, alışılmadık kahramanının soğukkanlı ve kararlı yüzünü sergiliyor: düşük bir açıdan, kameranın görüş alanı dışında görünmeyen bir avı izleyen meraklı bakışlarıyla bu yüz, hiç şüphesiz ölümün ya da intikamın yüzü. Gerilim temasına uygun olarak, tüm geleneksel sembolik renkler mevcut: Masque'ın efsanevi baskılarına yakışır şekilde sarı ve siyah, biraz fantastik olmanın ötesinde yeşilimsi bir parıltı ve rıhtım ya da depoları çağrıştıran bir fon. Hepsinden önemlisi, bir
zincire asılı ağır, metal bir kanca katilin yüzüne paralel uzanıyor, yani cellat ile silah veya potansiyel işkence arasındaki ilişki gelecekteki kurbanlar için iyiye işaret değil! Başka bir serinin (“Fatale”, Sean Philips ve Ed Brubaker; 2012, Delcourt) üstlendiği başlığa göre, bu görsel okuyuculara belirsiz bir karışımı duyuruyor: ölümcül kadının romantik ve sinematik arketipi ile ölümün kaçınılmaz ağırlığı arasında, bu anti-kahramanın kaderi ne olacak? Güç ve boyun eğmenin, ittifak ve engellemenin, durgunluk ve dalgalanma etkisinin ikili sembolü olan zincir, şüphesiz ve gerçek anlamda olay örgüsünün altında yatan mekanizmaları ortaya koyuyor. Gölgeler ve siluetler, finansal dişliler ve siyasi anlaşmalar arasında herkes kaçınılmaz olarak yakalanacak: suçun, gecikmiş itirafın ve bazen (çok) hızlı bir adaletin parlayan ışığında, artık son nefesin bile yeri yoktur.
Philippe TOMBLAINE
1 Nisan 2025 Salı
Paul Foran - Gölün Gizemi
Yazan?: Gil (José Ramon Larraz)
Senaryo: Miguel Cusso
Çizen: Montero (Jesus Blasco)
Çeviri: SToktan
Ön baskı: Spirou #1591-#1602 /1968
1. baskı: Dupuis
Paul Foran #3 – "Le mystère du lac" /1978
Rolf Karsten #3 - "Het Raadsel Van Het Meer" /1978
"O mistério do lago", Mundo de Aventuras #72 /1975
Spiru Dergide yayınlanan ilk Foran hikâyesi olan Gölün Gizemi, on sene sonra 'her neden ise' serinin 3. kitabı olmuştu. Bu çeviri sırasında 25. sayfadaki bir panelde bahsi geçen 'bomba' ise bu sayıdaki asıl 'tuhaflık' oldu. "Bu da nerden çıktı, bir şey mi atladım" derken Spiru önbaskısına göz atmak kaçınılmaz olunca bir de baktım ki, Spiru dergi #1595'deki sonsayfa B panosu ile #1596'daki ilk sayfa A panosu Dupuis baskımızın bu 3. sayısında yine 'her neden ise' devre dışı bırakılmış ve söz konusu bomba da tam olarak orada yer alıyor. Hâl böyle olunca, bu iki sayfayı da çevirimizin uygun yerine tıkamak farz oldu tabi... meraklısı için.
16 Mart 2025 Pazar
2 Mart 2025 Pazar
Eva - Comès
Çeviren: SToktan,
Ön baskı: (A suivre) #72-78 / 1984,
İlk baskı: Casterman / 1985
Her şey o akşam Neige'in arabasının bozulmasıyla başlıyor. Etraftaki tek ev de tuhaf ikizler Yves ve Eva'nın evidir. Tamirciyi beklerken, Neige yavaş yavaş erkek ve kız kardeşleri birbirine bağlayan gergin ilişkinin içine çekilir. Comès bizi otomatların ve ağza alınmayacak fantezilerin doldurduğu
gerçeküstü bir dünyaya götürüyor ve aile sırlarının ağırlığına dair dokunaklı ve sıkıntılı bir vizyon sunuyor. Hitchcockvari bu evren, siyah beyaz çizgiromanın ustalarından birinin elinden çıkma.
DIDIER COMÈS, 'derin adam' dediğiniz şeydir. Zengin bir iç yaşamı olan ve öykülerinde kendi içindekileri aşan bir insan. Yapmak istediği işi yapmaya, ilgisini çeken şeyleri anlatmaya karar verdiğinde zor bir kumar oynadı ve kazandı: Mesleği ve bağlılığı gereği bir çizgiroman sanatçısı ve müzisyen olan Comès, kendini bize sakin, cana yakın bir adam, insanlık durumunun keskin bir gözlemcisi olarak gösteriyor.
COMÈS, 1942 yılında Almanya sınırına birkaç kilometre uzaklıktaki küçük bir Belçika köyü olan Sourbrodt'ta doğdu. Gür sakallı, dağınık saçlı, gözlüklerinin ardında hayat dolu gözleri ve sakalının siyahlığıyla çerçevelenmiş bir gülümsemesi olan bir adamı gösteren fotoğraflarını hatırladım. O canlı bakış hala orada, ama saçlarını kesmiş ve sakalına bakım yapmış. Fotoğraflardan Didier Comès hakkında bir fikir edinmiştim. Onu bir peygamber, çizgi romanı kurtarmak için gelen bir mesih gibi hayal ettim, Ardenas'taki çiftlik evinin gözetleme kulesinden dünyayı gözlemleyen bir münzevi gibi. Sessiz, gözlemci, içsel deneyimler açısından zengin ve büyük bir sevecenliğe sahip bir adam...
E. Abuli23 Şubat 2025 Pazar
16 Şubat 2025 Pazar
Kopyacı olmuş pop art yıldızı! -2
Roy Lichtenstein'ın bir diğer pahalı kopyalama ürünü: Üstte Lichtenstein'in eseri(!), "I Can See the Whole Room!.. and There's Nobody in it!" (Bütün Odayı Görebiliyorum!.. ve İçerde Kimse Yok!). Altında ilham kaynağı, William Overgard'a ait olan, 1961 tarihli "Steve Roper" adlı pazar çizgibandının orijinal son paneli. Onun sağında ise Christie's müzayede salonunun satış ile ilgili kaydı: 43.202.500 $...
William Overgard (1926-1990), romanlar, senaryolar, animasyonlar ve Steve Roper ve Mike Nomad ve Rudy gibi çizgiromanları da dahil olmak üzere çeşitli eserlere imza atmış Amerikalı bir çizer ve yazardı.
"Bir çizer olarak, pop art hakkındaki makalenizde Roy Lichtenstein'ın çizgiromanlar hakkındaki yorumlarıyla ilgilendim. Söylediği gibi, bunları birebir kopyalamasa da, Lichtenstein'ın şu anda Guggenheim'da sergilenen resmi, 6 Ağustos 1961 tarihli Steve Roper Pazar sayfamın son paneline oldukça yakın.
Çok gurur verici... Sanırım?"
William Overgard.
*Üstad nezaketi elden bırakmadan ince ince alay ediyor. Acı bir durum.
Bu da, ART JOURNAL Vol. 28, No. 2, Winter (1968-1969)'da yayınlanan Albert Boime adlı sözde sanat eleştirmeni şahsın aynı pişkin utanmazlık seviyesindeki "Roy Lichtenstein and the Comic Strip" adlı makalesinden bu resimle ilgili alıntı:
"... Lichtenstein'ın çizgi romanları temel alan çalışmalarında kompozisyon yapısındaki en önemli unsur balondur. Bu özelliğin her durumda ortaya çıkması, orijinal panelin ayrılmaz bir parçası olarak sanatçının zihnindeki önemini gösterir. Resimlerin başlıklarının her zaman balon diyaloğundan türetilmiş olması da dikkat çekicidir. Lichtenstein için resmin etkinliği balonun varlığını gerektirir. Örneğin, Steve Roper panelinin uyarlaması I Can See the Whole Room and There's Nobody In It! balonu kompozisyonda birleştirici bir unsur olarak kullanır. Balon, resmin genişliğini genişleterek orijinal panelde tamamen eksik olan bir denge sağlıyor. Dahası, Lichtenstein'ın balonunun konturları, eser boyunca tekrar eden ve ona ritmik bir bütünlük kazandıran bir dizi birbirinden uzaklaşan eğri oluşturur. Bu özellik, üst üste binen gözetleme deliği kapağında, konuşmacının ağzında ve parmağının eklem yerlerinde tekrarlanır. Belki de en belirgin olanı balonun en sağında ve gözetleme deliği ile kapağının dış kenarlarında bulunan paralel yaylardır. Orijinal panelde bulunmayan bu kıvrımların sanatçının kompozisyon amacının temelini oluşturduğuna şüphe yoktur."
2 Şubat 2025 Pazar
Gil Jourdan #04
"Les cargos du crépuscule"
Yazıp çizen: Maurice Tillieux
Çeviren: SToktan
Ön baskı: Journal Spirou #1113-#1137 /1959
1. baskı: Dupuis /1961
Ağustos 1959'dan Ocak 1960'a kadar Spirou'da yayınlanan Les cargos du crépuscule, Tillieux'nün sanatında en yüksek noktaya işaret ediyordu.
Koca burun tarzı grafikle başlayan üslup, albüm boyunca dramatik ivmeye uygun olarak yarı gerçekçiliğe doğru evrilir. Tillieux üsluptaki bu değişimi Charles Dupuis'nin baskısıyla açıklıyor. Franquin'in tarzına takıntılı olan yayıncı, çizerlerine bu tarzdan ilham almalarını şiddetle tavsiye ederdi. "Ben büyük hayranlık duyduğum Hergé'nin tarzına daha yakındım. Bu yüzden karakterlerim yarı gerçekçiydi, özellikle de oranlara saygı duyuyordum ve Franquin'in yaptığı gibi onları indirgemek ve karikatür tarzında çalışmak zorunda kaldım. Crouton iyiydi, Yusufçuk (Libellule) zaten daha zordu, ama Gil Jourdan'a gelince, her zaman bir boşluk vardı!" Tillieux'nün gerçekçi mizacının kendini en özgürce ifade ettiği alan mekanik makinelerin tasviridir.
Gil Jourdan'ın önceki albümlerinde eski bir Ford uçurumdan düştü, bir Frégate ağaca çarptı, bir Facel Vega ve bir Dauphine dalgalar tarafından sürüklendi, ancak Tillieux buruşuk metal için ilk yavaş valsine Les cargos du crépuscule'de başladı. Dört Art arda dört sayfa boyunca çizer, bir Caterpillar buldozerini ateşe vermeden önce bir Berliet kamyonu ile bir Peugeot 203 arasında tam bir kargaşaya neden oluyor. Evinin yakınında yapım aşamasında olan bir otoyol ise, ona hafriyat makinelerinin modellerini sağlamıştır. Alacakaranlıkta rıhtımın kıyılarında geçen yedi sayfalık final sekansında da özel mekan keşiflerinden yararlanılır. "Tam olarak neye benzediğini hatırlayamıyordum, bu yüzden oraya tekrar gittim. Bunu yapmak zorundaydım.
Eğer çok spesifik bir yer söz konususa, orayı bilen insanların o yeri tanıyabilmesi gerekir." Bu inandırıcılık kaygısının ötesinde, ortaya çıkan benzersiz bir dünya görüşüdür. Karanlık bir ara sokak, eskimiş bir çatı, bir su birikintisi, parlak bir kaldırım, gecenin içindeki bir ışık, çizerin kaleminin bir ruh hali oluşturması, bir atmosfer yaratması için gereken tek şeydir. Bu açıdan, mizahının ötesinde, Tillieux grafiksel olarak çizgiromanın Simenon'u olarak öne çıkar. Belki de "Belçika çok yağmur yağan bir ülke" olduğu içindir.José-Louis BOCQUET
19 Ocak 2025 Pazar
Sesler - BAGGI
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)