23 Ocak 2013 Çarşamba

Geçmişe Saygı ve Etkilenim

Rod Hathway, Space Detective 
No.02 1951

Derginin bu sayısında, ön kapak içi tanıtım sayfasında 20. yy'ın başlarında Amerikalı illüstrasyonist Dean Cornwell'in Tarihî köle pazarı resmi ufak tefek değişikliklerle çalışılmış ve Satürn'ün köle pazarı olmuş. Net bir kayıt olmamakla birlikte, çizim ve çinilemenin Wally Wood ve Joe Orlando'nun elinden çıktığını söyleyebiliyoruz. Derginin bir kaç sayısını karıştırdığımda Wally Wood'u farketmek zor olmadı.

(Benzerlikle ilgili kaynak 'mydelineatedlife.blogspot.com'dur.)

Epic Illustrated 
No.34 1986

Diğer bir örnek, kısa süre önce dostumuz Gabby ile sohbet ederken söz ettiği Al Williamson'un Sophia Loren'in bir  fotoğrafından yola çıkarak çizdiği karenin yer aldığı hikâyeden bir diğer sayfa. 

Williamson'un kullandığı orijinal kaynak; Frederic Leighton'un  1891 tarihli 'Perseus and Andromeda' adlı yağlıboya tablosu.

(Benzerlikle ilgili kaynak 'www.raggedclaws.com'dur.)

Konu sıcakken eksik kalmasın istedim bu iki çarpıcı örnek.
Başlıktan da anlaşıldığı üzere bu tür işlere çalıntı gözüyle bakmak söz konusu değil. Zaten orijinal eserler yeterince bilinen, müzelerde yerini almış eserler ise... Çalışmaların sahipleri de oturup çizemeyecek acemiler olmadığına göre, bunun etkilenme ve paralelinde bir saygı duruşu olduğunu söylemek mümkün. Benzerleri de çokdur sanat âleminde.

4 yorum:

  1. http://serv11.boxca.com/files/0/r8vxpzuxk9fcmh/art_1.jpg

    Yukarıdaki linkte çizim tarihlerine göre sıraladığım üç örnek koydum. Biribirlerinden hiç farkları yok ama her biri bulundukları müzelerde her gün yüzlerce seyirciyi ağırlayan tescilli birer sanat eseri.

    Keyifli oluyor bu tür çizimler. Etkilenme, esinlenme ya da saygı çizimi adı altında sınırlarını zorlayan örnekler de yok değil tabi. Onun da adını koyanlar var ama biz dillendirmeyelim. Ben kolaycılık veya çizer tembelliği deyip geçiyorum. :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. O kadar birebir çalışılmış ki, pek çok ressamın gençliğinde müzelerde yaptığı gibi, Sargent ve Van Gogh'un da Millet'in resminden, birer 'çalışma' (training) yapmış oldukları söylenebilir.

      Sargent'in çalışması tamamen eğitim amaçlı göründü bana, bu nedenle doğum tarihine baktım, 19 yaşındayken yapmış. Sanırım doğru düşünüyorum.

      Van Gogh'un ki ise böyle bir özrü taşımıyor çünkü yaş 37. Ama açık olan, Van Gogh'un orijinal resim üzerinde kendi üslup denemesini yaptığı.

      Soru, neden her ikisinin de ufkî olarak ters çevrilmiş olduğu olabilir. Bu da bence işi kolaycılıktan uzaklaştırma, kopyalama olmaktan çıkarma, biraz da maharet katma çabası olarak görülebilir diyorum.

      Fazla mı iyimser oldu bilemiyorum ama tabi doğrusunu ancak bir sanat tarihçisi söyleyebilir elbette, bizimkisi entellektüel muhabbet. :)

      Bunları görmek, -mümkün olsa- yakından inceleyebilmek, gerçekten çok hoş duygular veriyor.

      Kolaycılık ve çizer tembelliği, özellikle günümüz emek yoğun üretim sürecinde biraz da zorunluluktan doğmuş bir hâl. Bütün üretim hayatını böyle idame ettirmiş çizerler biliyoruz. Bu nedenle kesinlikle geçerli, ama bu denli bariz işler olarak tezahür ettiklerini pek sanmıyorum doğrusu (Bu da mı fazla iyimser oldu ne? :).

      Sil
  2. Korkum, çizim işinin bilek işi olmaktan tamamen çıkıp yerini makineler marifetiyle yapılan çizimlere doğru koşar adım evrilmesinde. Üzerinde mekanik renkli kaplama gibi duran boyamasından çizgisine sentetik çizimler… Daha ileri safhası da bir tık'la fotoğrafı çizgiye dönüştürmek olacak sanırım... Düşüncesi bile can sıkıcı.

    Şimdinin akıl almaz olanakları ve geçmiş ustaların kıt kanat olanaklarını karşılaştırdığımızda, gelinen nokta yoğun iş temposuyla açıklanabilir mi bilemiyorum… Ama haklısınız, iyimser düşünüp umutvar olmaya gerçekten ihtiyacımız var.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bir taraftan o gerçekleşecek, öyle görünüyor. Böylece, sanat olan ile olmayan da ayrışmış olacak. Bu nedenle kötümser değilim. Sanat alanları endüstrileşme kapsamına girdikçe bu kaçınılmaz oluyor. Ben de bir anlamda onu kastettim zaten.

      Sözleşmeli sanatçıyla bağımsız sanatçının farklı pozisyonları. Marvel ve DC'nin (Vertigo gibi alt alanlarını kastetmiyorum) elegeçirdiği çizerleri nasıl bir tornadan geçirdiğini görmek yeter bunun için. Gelecekte bu daha da keskinleşecektir tabi. Böylece de herkes 'aradığını bulacak' gibi geliyor bana.

      Sil